ظرفیت شناسی مردم سالاری دینی در اندیشۀ متفکران اهل سنت

author

  • نیره قوی استادیار گروه مطالعات علوم سیاسی و انقلاب اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی
Abstract:

یکی از مصادیق حکومت اسلامی، مردم‌سالاری دینی، با تکیه بر عناصر کلیدی دین اسلام و مردم است. مردم‌سالاری دینی با قرار گرفتن در مظروف اندیشه‌های متصور شیعه و سنی، قابلیت شکل‌پذیری‌های مختلفی دارد. در ایران، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از اشکال آن طرح و محقق شده است و می‌تواند الهام‌بخش همگرایی امت مسلمان در راستای زمینه‌سازی تشکیل «امت واحدة اسلام» باشد. چنانچه مؤلفه‌های اصلی تحقق مردم‌سالاری دینی را در مقولاتی نظیر حاکمیت، مردم، پیوند دین و سیاست، عقل، رهبری و عدالت بدانیم، می‌توانیم با بازشناسی اندیشةه متفکران اهل سنت، عناصر اصلی حکومت اسلامی را شناسایی کنیم و به بررسی این موضوع بپردازیم که اندیشة سیاسی اندیشمندان اهل تسنن قابلیت تحقق‌بخشی تشکیل حکومت اسلامی بر مبنای مدل مردم‌سالاری دینی جهت تبدیل‌شدن به الگو را دارد. سؤال این مقاله عبارت است از اینکه: «آیا با تکیه بر اندیشة سیاسی اهل تسنن امکان استخراج الگوهای مختلف مردم‌سالاری دینی وجود دارد؟» فرضیة مورد نظر آن است که «در اندیشة سیاسی اندیشمندان اهل تسنن ظرفیت‌های اولیه جهت تدوین الگوی مردم‌سالاری دینی وجود دارد». این تحقیق از نوع تحقیقات کیفی و با روش توصیفی- تحلیلی است. نوع تحلیل این مقاله، درون‌متنی بر اساس نمونه‌هایی از معاصران اهل تسنن است. روش گردآوری مطالب، مطالعة کتابخانه‌ای است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه نظریه مردم سالاری دینی با آراء متفکران اهل سنت معاصر (رشیدرضا، مودودی، قرضاوی، غنوشی)

امروزه دموکراسی بیش از پیش مورد توجه مردم جهان قرار گرفته است به طوری که می توان خیزش های اخیر در کشور های عربی اسلامی را نیز به عنوان تلاشی در جهت نیل به الگویی از حکومت دانست که در آن ضمن پذیرش دموکراسی، آموزه های اسلامی نیز عملیاتی شود. جمهوری اسلامی ایران به عنوان نمونه عملی مردم سالاری دینی در دوران کنونی که بر پایه منظومه فکری امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب است، برخوردار از مبانی، مضا...

مردم سالاری دینی در ایران و ظرفیت الگوسازی آن در کشورهای اسلامی منطقه

سؤال اصلی این مقاله این است که آیا نظریه مردم‌سالاری دینی به لحاظ تئوریک و رویکرد عمل‌گرایانه از ظرفیت الگوسازی در آینده کشورهای اسلامی ـ عربی منطقه برخوردار است؟ مقاله حاضر براساس چارچوب نظری سازه‌انگاری درصدد یافتن پاسخ است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مردم‌سالاری دینی با توجه به مبانی تئوریک و تاریخی خود و تجربه کاربست آن در ایران، به عنوان راه حلی دموکراتیک و مبتنی بر اسلام، ظرفیت‌...

full text

امام خمینی (س) و مردم سالاری دینی

: مردم سالاری دینی عبارت است از روش و شیوه زندگی سیاسی مردم که نظام دینی را پذیرفته‌اند و آن نظام حداقل تضمین‌کننده آزادی، استقلال، رضایت‌مندی، مشارکت سیاسی و اجرای عدالت اجتماعی– سیاسی مردم و در نهایت احساس حاکمیت شریعت در زندگی سیاسی مردم است. در این مقاله پس از تعریف و بررسی شش پایه عملی و عینی مردم‌سالاری دینی که شامل رهبری، مردم و نقش آنها در عرصه سیاسی، قانون اساسی، احزاب...

full text

کارآمدی فقه سیاسی در نظام مردم سالاری دینی

نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که آیا فقه سیاسی شیعه کارامدی و توانمندی لازم برای حل معضلات اجتماعی و نوظهور سیاسی،در عصر مردم سالاری دینی را دارد؟در پاسخ به پرسش مزبور این فرضیه را مطرح میکند که فقه شیعه با توجه به ویژگی ها و ظرفیتهایی که از آن برخوردار است،توانایی و کارآیی لازم در حل معضلات نوظهور اجتماعی و سیاسی در عصر حاضر را داراست.نخست با مرور مفاهیم و کلیات ،به مفهوم فقه...

full text

چالش در تثبیت مردم سالاری دینی و تعلیق مدلولی

مردم­سالاری دینی از جمله مفاهیم معاصری است که جامعه ایرانی در مواجهه با گسل جدی و تاثیرگذار سنت-مدرنیته ابداع کرده است. در واقع این مفهوم مطالبه­ دیرپای سوژه ایرانی است برای ترکیب سنت و معاصریت. مردم­سالاری دینی ابداع ذهن سوژه ایرانی است برای ترمیم یا گذر از این گسل. مباحث مربوط به این ترکیب و تلفیق قریب به 2قرن ذهن سوژه ایرانی را به خود مشغول داشته و هنوز نیز درجریان است. با پیروزی انقلاب اسلا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 45  issue 4

pages  947- 965

publication date 2015-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023